Przedawnienie kredytu

Autor  Grzegorz Pietruczuk

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2022

Przedawnienie kredytu, pożyczki pozabankowej i innych roszczeń – kiedy następuje?

Czy niespłacony kredyt ulega przedawnieniu? Ile czasu musi minąć, by niespłacona pożyczka pozabankowa uległa przedawnieniu? Co z innymi długami? Od kiedy zaczyna biec czas? Co przerywa bieg przedawnienia? Czy przedawnienie długu wobec banku, który jest już u komornika jest możliwe?

Odpowiadamy na te i inne pytania związane z długami, których de facto dłużnik nie musi już spłacać. Na przedawnienie długu czeka niejeden dłużnik, jednak okres, po którym dłużnik nie musi spłacać zobowiązania jest różny.

W przypadku jednych długów jest to 1 rok, a przy innych 6 lat. Ponadto, różne działania podejmowane przez wierzycieli wpływają na to, że czas liczony jest od początku. Zatem, czy opłaca się czekać na przedawnienie? I co po tym czasie? Czy rzeczywiście dług rozpłynie się w powietrzu?

Co to jest przedawnienie zadłużenia?

Przedawnienie kredytu, przedawnienie mandatu czy innych zobowiązań reguluje Kodeks cywilny. Zgodnie z zapisami dłużnik może się uchylić od spłaty zobowiązania po upływie wskazanego w ustawie terminu.

Jak wygląda przedawnienie kredytu?

Wiele osób zastanawia się, czy przedawnienie kredytu jest w ogóle możliwe? Podpisując umowę z bankiem bądź firmą pożyczkową zobowiązujemy się do spłaty zadłużenia w określonym terminie. Jeśli nie jest ono spłacane, instytucja finansowa rozpoczyna windykację. Przebiega to w kilku krokach:

• przypomnienia o płatności raty w postaci sms, telefonu bądź listu,
• działanie w terenie, czyli wizyta u dłużnika,
• bank, firma pożyczkowa wypowiada umowę kredytową,
• sprawa trafia do sądu,
• do akcji wkracza komornik.

Przedawnienie kredytu jest możliwe, jeśli dłużnik nie będzie miał majątku, który mógłby zostać spieniężony. Gdy taka sytuacja trwa latami, odzyskanie długu jest niemal niemożliwe.

Natomiast warto wiedzieć, że taki dług, który dla banku bądź firmy pożyczkowej wydaje się beznadziejny do odzyskania zostaje sprzedany firmie windykacyjnej. A one znacznie bardziej potrafią uprzykrzyć życie dłużnikowi, zmuszając go nie zawsze zgodnymi z prawem sposobami do spłaty długu.

Przedawnienie roszczeń bankowych i innych po zmianie przepisów

9 lipca 2018 roku weszły w życie nowe przepisy. Zmiana miała na celu zwiększyć ochronę dłużników. A przez skrócenie okresu przedawnienia mobilizować do jak najszybszego odzyskania długu wierzycieli.

Jak wiadomo najwięcej długów udaje się odzyskać w pierwszych tygodniach. Im dłużej wierzyciel zwleka, tym trudniej jest później dogadać się z dłużnikiem.

Nowe prawo zmieniło relację między wierzycielem a dłużnikiem – krócej będą ze sobą związani długiem. Zmiany doprecyzowały też, jak liczyć bieg przedawnienia, by w sytuacji klient kontra duży bank nie było wątpliwości, czy ma już miejsce przedawnienie długu bankowego.

Przedawnienie roszczeń – podstawowe informacje

Ustawa zmieniła kilka ważnych zapisów, w tym:

• roszczenia potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu po sześciu latach,
• dług przedawnia się z ostatnim dniem kalendarzowym roku – jeśli obliczysz, że Twój niespłacony kredyt ulega przedawnieniu we wrześniu 2020 roku, to nie musisz go spłacać od 1 stycznia 2021, oczywiście jeśli bieg przedawnienia nie zostanie przerwany,
• nie musisz się martwić, gdy sprawa trafi do sądu, a dług jest przedawniony, obecnie to na barkach sądu spoczywa ciężar sprawdzenia, czy dług uległ przedawnieniu.

Przed zmianą przepisów zdarzało się, że przedawnienie kredytu miało już miejsce, ale dług był sprzedawany wielokrotnie i kolejna z firm windykacyjnych zdecydowała się na pójście do sądu. Jeśli dłużnik nie podniósł zarzutu przedawnienia, musiał spłacić zobowiązanie przedawnione.

Obecnie sąd musi to sprawdzić. Ale sąd ma również możliwość, by nie uwzględnić przedawniania i wyda mimo to nakaz zapłaty.

Długi przed 2018 rokiem – jaki okres przedawnienia?

Ustawa weszła w życie 9 lipca 2018 roku. Wszystkie roszczenia, które do tej daty nie były przedawnione, podlegają nowym przepisom. Jeśli nowy termin przedawnienia jest krótszy od obecnego, stosuje się go. I zaczyna biec od 9 lipca 2018 roku. Jednak, gdy wcześniejszy termin przedawnienia jest krótszy od nowego, wówczas liczony jest ten wcześniejszy.

Każdy może skorzystać z przedawnienia długów i nie spłacać ich. Pozostaje tylko kwestia nadszarpniętej reputacji w bazach dłużników, do których zagląda coraz więcej firm.

Kiedy sąd nie uwzględni przedawnienia?

Sprawdzanie z urzędu czy dług się przedawnił chroni klientów, ale sądy dostały jeszcze inne uprawnienia, które już na korzyść dłużników nie działają. Pomimo że dług jest przedawniony, sąd może nie uwzględnić tego faktu.

Oznacza to tyle, że jeśli wierzyciel się nie odzywa kilka lat, to nie zapomniał, a okoliczności życiowe być może mają wpływ na niemożność ściągnięcia długu w określonym czasie. A spotkanie w sądzie może skończyć się nakazem zapłaty.

Długi wobec banków, poza debetem, przedawniają się po tym samym czasie co pożyczki pozabankowe. Szczegóły poniżej.

Wszelkie roszczenia związane z rachunkiem bankowym, jak wymieniony wyżej debet, przedawniają się po okresie lat dwóch. W odróżnieniu od kredytów i pożyczek, których czas przedawnienia to trzy lata.

Przedawnienie długów innych niż bankowe

Długi wobec banków i firm pozabankowych to niejedyne grzechy Polaków. Często zdarza nam się nie płacić rachunków za telefon czy kablówkę bądź mandatów. Kiedy taki dług ulega przedawnieniu?

W tabeli poniżej przedstawiamy kilka rodzajów długów oraz okres ich przedawnienia.

W przypadku zaległości wobec ZUS, przedawnienie nie jest takie oczywiste i bardziej skomplikowane. Rodzi też różnego rodzaju konsekwencje.

Zatem jeśli komuś przychodzi do głowy, by wchodzić w konflikt z ZUS-em należy dobrze przemyśleć tę kwestię. Pomimo przedawnienia instytucja nadal ma prawo, jak każda inna żądać uregulowania zaległości. Dopiero przed sądem dłużnik może podnieść zarzut przedawnienia.

Warto jednak pamiętać, że ZUS nalicza odsetki od długu. Mało tego, w przypadku braku płatności składek, będzie problem choćby z wypłatą chorobowego. Zarówno przedawnienie roszczeń bankowych jak i innych nie sprawia, że dług znika, a jedynie spłata pozostaje dobrą wolą dłużnika. Ale też rodzi szereg nieprzyjemnych dla niego konsekwencji.

Jak liczyć bieg przedawnienia?

Zmiany w prawie w ubiegłym roku bardzo ułatwiły sprawę dłużnikom, wyliczenie terminu przedawnienia nie jest już skomplikowaną czynnością.

Bieg przedawnienia zaczyna się liczyć od dnia, w którym miała być uregulowana rata kredytu bądź spłacona pożyczka, zapłacony czynsz czy rachunek za telefon. Zegar zaczyna tykać, czas biegnie. Jeśli wierzyciel nie zrobi nic, a więc bieg nie zostanie przerwany, wówczas po upływie okresu przedawnienia, jesteś wolny od długu, chyba że sąd zadecyduje inaczej.

Koniec biegu przedawnienia, czyli moment, w którym uwalniasz się od długu, to zawsze ostatni dzień roku. Zatem, jeśli np. rata kredytu miała być spłacona w kwietniu 2017 roku (pod warunkiem, że sprawa nie trafi do sądu i nie zostanie przerwany bieg przedawnienia), to trzy lata później z końcem 2020 roku jesteśmy wolni od długu.

Kiedy zegar staje w miejscu i przedawnienie biegnie od nowa?

Przedawnienie kredytu ma miejsce, jeśli upłynie określony czas, a żadna ze stron nie podejmie żadnych działań. O ile dłużnik chce przeczekać, o tyle każdy wierzyciel będzie działał. A każde działanie przerywa bieg przedawnienia i czas liczony jest na nowo.

Bieg przedawnienia przerywa:

• każda czynność, która jest podejmowana przed sądem
• ugoda
• uznanie długu

W momencie, gdy sprawa trafia do sądu bądź zajmuje się nią komornik, bieg przedawnienia zostaje przerwany i będzie on biegł od nowa, dopiero gdy sprawa zakończy się w sądzie bądź też u komornika.

Po zmianach w prawie wierzyciele będą działać szybciej, bo mają mniej czasu, ale taki był zamysł wprowadzonych zmian. Skrócony podstawowy okres przedawnienia ma zmobilizować wierzycieli do szybszego ściągania długów. Bo jak pokazują statystyki, najwięcej długów udaje się ściągnąć w pierwszych miesiącach od powstania zadłużenia.

Czy każdy niespłacony kredyt ulega przedawnieniu?

Kredyty, które posiadają dodatkowe zabezpieczenie, a takimi są kredyty hipoteczne bądź pożyczki pod hipotekę są dla banków mniej ryzykowne niż kredyty gotówkowe. Zresztą podobnie możemy spojrzeć na inny rodzaj kredytu, jakim jest kredyt samochodowy. Zabezpieczenie to duże pole do działania dla banku i szybsze odzyskanie zadłużenia.

Jeśli dłużnik nie spłaca zobowiązania, bank licytuje nieruchomość i odzyskuje, być może nie całość, ale znaczną część kredytu. Obecnie banki nie pożyczają więcej na mieszkanie czy dom niż 80 proc. jego wartości. 20 proc. to wkład własny klienta. Zatem przedawnienie długów bankowych nie obejmuje wszystkich rodzajów kredytów.

Kiedy przedawnia się tytuł egzekucyjny?

W momencie, gdy sprawa trafia do sądu, choć przedawnienie kredytu powinno nastąpić po 3 latach, potwierdzone prawomocnym wyrokiem będzie miało miejsce po 6 latach. I tak jest ze wszystkimi długami, które trafiły do sądu, a ten wydał nakaz egzekucji. Natomiast odsetki, które są naliczane po wyroku wydanym przez sąd, przedawniają się po okresie lat 3.

Problem w tym, że gdy sprawa trafia z sądu do komornika, ten zaczyna działać. A bieg przedawnienia zostaje zawieszony. Należy zacząć go liczyć od momentu, gdy komornik zamknie sprawę, stwierdzając, że nie jest w stanie wyegzekwować długu. I takie przedawnienie roszczeń bankowych ciągnąć się może latami.

Mało tego, gdy komornik zamknie sprawę, a Ty zaczniesz się cieszyć, że niebawem nadejdzie koniec okresu przedawnienia, więcej niż pewne jest, że sprawa przed tym terminem znów trafi na biurko komornika, co przerwie bieg przedawnienia. A ten będzie liczony od początku, gdy komornik zamknie ponownie sprawę.

Zatem, choć przedawnienie kredytu to tylko 3 lata, to faktycznie może ciągnąć się przez długie, długie lata.

Przedawnienie długu wobec banku a BIK

Informacja o niespłaconym kredycie bardzo szybko trafia do BIK. Jeśli bank rozwiąże z klientem umowę, wyśle taką informację do bazy w ciągu 7 dni od momentu rozwiązania umowy. Natomiast Biuro Informacji Kredytowej zazwyczaj nie dłużej niż w 7 dni aktualizuje dane.

Dłużnik trafia nie tylko do BIK, ale również do jednej z najważniejszych baz, do której dostęp mają jedynie banki. Jest to System Bankowy Rejestr prowadzony przez Związek Banków Polskich. Opisując go pokrótce, to jest to czarna lista, wyłącznie z klientami, którzy nie spłacili kredytów.

Jakie konsekwencje niesie ze sobą niespłacenie kredytu, pożyczki i czekanie na przedawnienie kredytu? Wśród skutków:

• odrzucony wniosek o każdy kredyt – nie dostaniesz pożyczki w żadnym banku w Polsce, ani w firmie pożyczkowej, która współpracuje z BIK i nie akceptuje negatywnych wpisów,
• brak możliwości otrzymania debetu, karty kredytowej, kredytu odnawialnego,
• nie możesz być poręczycielem,
• nie przystąpisz z inną osobą do kredytu.

Mając kilkuletni, niespłacony kredyt i czekając na przedawnienie kredytu nie otrzymasz pożyczki od żadnego banku. Jak długo widnieją informacje w bazie? Na stronie BIK przeczytasz, że ma ona prawo przetwarzać informacje bez Twojej zgody przez okres pięciu lat od spłaty zadłużenia. Zatem, jeśli go nie spłacisz, dług w BIK będzie wisiał i wisiał.

Przedawnienie długu bankowego a BIG-i

Biura Informacji Gospodarczej to kolejne bazy, w których lądują nierzetelni klienci. A i one podobnie jak BIK potrafią bardzo mocno utrudnić codzienne funkcjonowanie i korzystanie z różnego rodzaju usług.

Mało tego, nawet jeśli miało już miejsce przedawnienie długu bankowego bądź innego, dług jeśli nie został spłacony nadal może widnieć w BIG-ach. Co to oznacza dla dłużnika? Konsekwencje:

• problem z podpisaniem umowy o kablówkę, internet,
• problem z podpisaniem jakiejkolwiek umowy o świadczenie usług,
• problem z wynajęciem mieszkania.

To tak pokrótce, bo wiele instytucji, a nawet osób prywatnych sprawdza innych, by uniknąć wejścia w relację z osobą niesolidną, jeśli chodzi o płatności. A odnotowane długi mogą widnieć w BIG-ach do momentu, gdy ich nie spłacisz.

Przedawnienie długu wobec banku i co dalej?

Twój dług uległ przedawnieniu? Zastanawiasz się, co dalej? Jeśli sprawa trafi do sądu, najprawdopodobniej skończy się na Twoją korzyść, czyli sąd nie wyda nakazu zapłaty.

Natomiast nie oznacza to, że dług zniknął, nadal może być obecny w rejestrach dłużników i utrudniać życie. I nadal możesz go spłacić, co jest już kwestią honoru.

Nieświadoma spłata przedawnionego długu

Może mieć miejsce sytuacja, że przestraszony i zmęczony działaniami firmy windykacyjnej dłużnik odda przedawniony dług. Co jeśli po czasie zorientuje się, że roszczenia były już przedawnione? Odzyskanie go nie jest łatwe, a wręcz może być niemożliwe.

Podpisując ugodę z firmą windykacyjną wchodzimy w nieciekawą sytuację. W umowie może znajdować się zapis, że dłużnik zrzeka się swojego prawa co do przedawnienia długu. A nawet jak go nie ma, podpisując umowę akceptuje zadłużenie.

Tego typu sprawy są już trudniejsze do wygrania w sądzie. W lepszej sytuacji są osoby, które wpłaciły część przedawnionego zadłużenia, ale nic nie podpisywały. Mogą przerwać spłatę w dowolnym momencie.

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do przedawnienia, warto skontaktować się z prawnikiem.

Źródło:

www.pl.wikipedia.org

www.zbp.pl

www.poradnikprzedsiebiorcy.pl

www.bik.pl