Giełda wielu ludziom jawi się jako ostatni szczebel inwestowania, coś na czym trzeba się znać. A fakty są zgoła inne. Aby zacząć z nią przygodę, ważne na początek są: niewielka gotówka (której nie będzie szkoda, gdy stracisz), trochę czasu na formalności oraz chęci do śledzenia rynku. Choć to ostatnie nie jest szczególnie potrzebne, to warto wiedzieć, w co inwestować.
O tym jak inwestować na giełdzie papierów wartościowych powstało wiele poradników. Na stronie GPW organizowane są szkolenia dla początkujących i zaawansowanych, ale i bez nich możesz wystartować z pierwszą inwestycją. Tak naprawdę nie kosztuje to nic poza poświęconym czasem i określoną kwotą. A ona wcale nie musi być wysoka. Zatem zaczynamy i podpowiadamy, jak grać na giełdzie krok po kroku.
GPW to niejedyne miejsce do inwestycji, w sieci przybywa platform, na których można inwestować w różne instrumenty. Przykładem jest eToro czy Capital. I o nich również znajdziesz garść wiedzy w dalszej części.
Podstawowe pojęcia – co znaczą używane na GPW określenia?
Na początek musisz wiedzieć co oznaczają określone terminy na giełdzie. I czym jest sama giełda, jak ona działa. Bez tego nie ma sensu wchodzić w temat jak zacząć inwestować na giełdzie.
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie to miejsce, w którym odbywają się transakcje kupna oraz sprzedaży różnych instrumentów finansowych. Są to doskonale znane wszystkim akcje, ale też obligacje, kontrakty terminowe i inne instrumenty pochodne.
Pieniądze inwestujemy na giełdzie, rzecz oczywista, po to by z transakcji wyciągnąć zyski. A one mogą być pod postacią wyższej ceny za kupione papiery wartościowe, dywidendy oraz odsetek. I tu pojawia się nam pojęcie dywidendy. Można nazwać ją premią z zysków spółki, której akcje posiadamy.
Każda transakcja zawierana jest podczas sesji giełdowych. Natomiast zlecenia drogą elektroniczną mogą być składane 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu. I wchodzą w fazę przed otwarciem, wprowadzane są wówczas złożone dyspozycje. Faza przed otwarciem zaczyna się o 8.30 dla akcji i instrumentów pochodnych.
Dwa kolejne często używane pojęcia na giełdzie to hossa i bessa. To pierwsze oznacza długoterminowy wzrost cen akcji, a ta druga spadek kursu papierów wartościowych. Jeśli mamy do czynienia z hossą, mówimy o dynamicznie rozwijającej się gospodarce.
Jak zacząć grać na giełdzie krok po kroku?
Decyzja zapadła, a może jeszcze się wahasz, czy Giełda Papierów Wartościowych to dobre miejsce dla Twoich oszczędności? Wątpliwości to dobry znak, oznaczają, że rozsądnie podchodzisz do tematu. Od czego zacząć? Jak? W kilku podpunktach dowiesz się, co i w jakiej kolejności zrobić!
Kroki
Wybór domu maklerskiego
Każdy inwestor, który zamierza dokonywać transakcji na GPW musi mieć rachunek maklerski. Bez niego niestety, ale nie zaczniemy. Natomiast wśród dobrych informacji jest taka, że nie kosztuje on majątku.
Warto na wybór poświecić dłuższą chwilę, bo to może być pierwsza trafiona decyzja, gdy zaczynamy grać na GPW. Konto maklerskie otworzyć może osoba, która ma ukończone 18 lat, zarówno osoba fizyczna jak i firma. Na koncie maklerskim przechowujesz wpłacone pieniądze, które posłużą do inwestycji. Jest on także przechowalnią papierów wartościowych w wersji elektronicznej.
Ogólnie rzecz ujmując rachunki maklerskie można podzielić na dwa rodzaje:
- bez opłaty za obsługę rachunku (albo z niską), ale za to z wysokimi prowizjami od poszczególnych transakcji,
- z wysoką opłatą za prowadzenie rachunku, ale za to zdecydowanie niższymi prowizjami od transakcji.
Dlatego zanim zdecydujesz się na rachunek maklerski bez opłat za prowadzenie sprawdź, jaką prowizję oddasz przy każdej transakcji. Dla osób, które zamierzają inwestować długoterminowo, tańszą opcją może się okazać rachunek bez opłat.
Natomiast, jeśli często będziesz kupować, sprzedawać papiery wartościowe bardziej opłacalne może się okazać płacenie za utrzymanie rachunku i niższej prowizji. Zwróć również uwagę na opłaty dodatkowe, jak za pobranie bilansu bądź po prostu przelewy z rachunku maklerskiego.
Rachunki maklerskie różnią się nie tylko pod względem kosztów, ale również ofertą dodatkową. W wielu znajdziesz materiały edukacyjne, wiadomości z rynku i notowania. Posiadanie dostępu do takiej wiedzy, gdy inwestujesz na GPW to cenna rzecz i dobrze jest, jeśli dom maklerski pod względem edukacyjnym i informacyjnym spełnia tą rolę.
Rachunek maklerski w banku
Banki również mają w swojej ofercie rachunki maklerskie. Znajdziesz go w ofercie między innymi: ING Bank Śląski, mBank, PKO Bank Polski (jedno z pierwszych biur maklerskich w Polsce), Alior Bank, Santander Bank. Opcji mamy wiele do wyboru. I warto przed podjęciem decyzji sprawdzić, co oferuje bank, w którym mamy rachunek osobisty, firmowy, oszczędnościowy. Może się okazać, że zakładając rachunek maklerski ominiemy opłatę za konto jako lojalni klienci.
Mało tego, banki najczęściej nie ograniczają się do jednego konta, a oferują kilka opcji do wyboru. Dla mniejszych i większych inwestorów.
Otwarcie rachunku maklerskiego
Gdy już wybierzesz dom maklerski, pora otworzyć rachunek. Umowę z domem maklerskim podpiszesz osobiście, udając się do punktu obsługi klienta bądź wybierając opcję przez kuriera.
Obok podpisu na umowie, na wypełnianie czeka kilkustronicowy formularz MIFID. Jest to formularz wprowadzony przez UE i ma na celu określenie profilu inwestora. Ankieta składa się z pytań dotyczących podejścia do ryzyka, wiedzy na temat inwestowania, doświadczenia, a także celów jakie chcemy osiągnąć. Są również pytania dotyczące naszej sytuacji finansowej.
Rachunek maklerski otworzysz również online, jeśli złożysz wniosek w banku, w którym posiadasz rachunek osobisty. Najczęściej wystarczy zalogować się do bankowości internetowej i złożyć wniosek. Konto maklerskie w tym samym banku co rachunek osobisty czy firmowy to wygoda i często oszczędność.
Pierwszy przelew na rachunek maklerski
Gdy już masz podpisaną umowę z domem maklerskim, to czas przejść do konkretów, jak zacząć inwestować na giełdzie? Pozostaje jeszcze pierwszy przelew i jego wysokość. Decyzja o tym, jaką kwotę przeznaczyć na inwestycje nie jest prosta.
Natomiast jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z GPW, to niech to będzie niewielka kwota. Jedna z podstawowych maksym dla nowych graczy mówi: inwestuj tyle, ile jesteś w stanie stracić! GPW jawi się nam, szczególnie obecnie, jako świetny sposób na pomnażanie oszczędności. Niestety nie każdy zyskuje. A wręcz przeciwnie, nawet najlepsi inwestorzy przegrywają niemałe pieniądze. Każdy rodzaj inwestowania niesie ze sobą ryzyko. Jedne mniejsze, a inne większe.
Jeśli myślisz o tym, jak rozpocząć inwestowanie na giełdzie, to przede wszystkim zastanów się nad tym, jaką kwotę chcesz na to przeznaczyć. Weź pod uwagę:
- jaką kwotę z oszczędności jesteś w stanie ‘poświęcić’,
- czy zamierzasz sukcesywnie kupować papiery wartościowe, ile miesięcznie, w ciągu kwartału bądź roku zamierzasz przeznaczyć na ten cel.
Nigdy nie inwestuj całych oszczędności na GPW z jednego prostego powodu. Wygrywają ci, których portfel inwestycyjny jest zróżnicowany i mają jeszcze poduszkę finansową na czarną godzinę.
Bardzo ważna jest kwestia, jaką kwotę jesteś w stanie poświęcić? Z jaką sumą pieniędzy możesz się rozstać i nie sprawi Ci to bólu? To też taki moment uświadomienia sobie, że inwestowanie, choć jest po to, by zyskać, wiąże się też ze stratą i ryzykiem. I każdy inwestor tego doświadcza, a tym bardziej młody, który dopiero uczy się jak grać na giełdzie krok po kroku.
Jaka więc powinna być kwota inwestycji na początek? Jednoznacznie trudno odpowiedzieć na to pytanie, gdyż uzależniona jest od dochodów, posiadanych oszczędności i majątku. Dlatego sami musimy podjąć tą decyzję.
Kupowanie akcji
Masz rachunek maklerski, masz już na nim pieniądze i masz pomysł co kupić? To nic nie stoi na przeszkodzie, by zrealizować pierwszą transakcję. A jest to bardzo proste. Składasz dyspozycję przez Internet bądź aplikację banku/domu maklerskiego i gotowe. Jeśli zdecydujesz się na osobiste złożenie dyspozycji bądź też telefoniczne, sprawdź ile kosztuje. Kanał internetowy jest najtańszy.
Dodatkowo można wykorzystać opcje kupna akcji:
- z limitem – czyli określamy maksymalną cenę jaką jesteśmy w stanie zapłacić za jedną sztukę oraz ich ilość,
- po każdej cenie, w skrócie PKC – czyli określany liczbę sztuk, a zostaną zakupione po cenie, która widnieje w notowaniach.
Akcje po każdej cenie mają pierwszeństwo przed limitowanymi. Natomiast mogą nas słono kosztować.
Po dokonaniu transakcji, papiery wartościowe przechowywane są na naszym rachunku maklerskim. Zamiast gotówki mamy akcje, obligacje, instrumenty pochodne w formie elektronicznej. A nad wszystkim czuwa Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Jest to centrum rozrachunkowe, gdzie trafiają wszystkie informacje dotyczące transakcji. Instytucja odpowiedzialna jest za prowadzenie rejestru i nadzór nad nim.
W co inwestować na początek?
Za stosunkowo bezpieczne inwestycje uznaje się akcje. Oczywiście nigdy nie ma pewności, natomiast ich kupno i sprzedaż to proste transakcje i do realizacji praktycznie w każdej sesji. Wadą jest ryzyko bankructwa firmy i to, że nie mamy żadnego wpływu na to jak potoczą się jej losy.
Kolejną opcją są obligacje, które również mają swoje plusy i minusy. W ich przypadku jest to inwestycja przeważnie długoterminowa. Akcje natomiast sprzedamy w każdym momencie. Ale GPW to nie akcje i obligacje. To również:
- rynek NewConnect – inwestycje z wyższym ryzykiem, ale i atrakcyjniejszymi zyskami, znajdziesz tam małe i średnie firmy, które poszukują kapitału na rozwój z branż: media elektroniczne, IT, biotechnologia, energia alternatywna i nowoczesne usługi,
- rynek Catalyst – jest to rynek obligacji.
Sprzedaż papierów wartościowych
Odbywa się na tej samej zasadzie co ich nabycie. Dyspozycję najtaniej i najwygodniej złożysz, korzystając z Internetu. Dom maklerski przekazuje dyspozycję GPW.
Po sprzedaży pieniądze trafiają na rachunek maklerski i możesz złożyć dyspozycję przelewu na rachunek osobisty. Zazwyczaj nie trwa to dłużej niż dzień roboczy, czyli składając dyspozycję w czwartek, pieniądze na koncie osobistym powinny być w piątek.
Dlaczego firmy wchodzą na giełdę?
To już prawie koniec poradnika, jak zacząć grać na giełdzie, ale warto znać jeszcze odpowiedzi na kilka pytań. W tym dlaczego firmy w ogóle są na giełdzie? A odpowiedź jest prosta: potrzebują pieniędzy na rozwój. Emitują akcje, które są sprzedawane, stąd firma czerpie kapitał na innowacje i rozwój. Dzięki temu może rosnąć w siłę, a cena za akcję pójść w górę.
Jak wybrać spółkę do inwestycji
Aby dobrze wybrać, przeanalizuj czy opłaca się zainwestować w akcje konkretnej firmy. Jeśli chodzi o ilość spółek to stan na 19 listopada 2021 roku wynosi 425, z czego 47 to spółki zagraniczne. Jest więc z czego wybierać.
Masz dużą szansę na zysk, gdy kupisz tanie akcje spółki. Bo o to w tym chodzi, by kupić tanio i sprzedać drożej. Z pewnością trudno jest patrząc na notowania, słupki i wykresy stwierdzić inwestorowi, który dopiero zastanawia się, jak zacząć inwestować na giełdzie papierów wartościowych, które spółki mają akcje w niskich cenach. W ocenie, czy akcje są w atrakcyjnej cenie pomaga WK – wartość księgowa na jedną akcję.
Pokrótce, wartość WK otrzymywana jest przez podzielenie aktywów spółki przez liczbę wyemitowanych akcji. Gdy obecne kursy są niższe od WK to warto przyjrzeć się tej spółce bliżej, bo jest szansa na wzrost ceny. Ale na nią wpływ ma szereg czynników.
Pod uwagę przy wyborze spółki weź również to, czy w ostatnich miesiącach nie przynosiła strat. I zdecyduj o rodzaju analizy, która przybliży do wyboru spółek. Inwestorzy stosują analizę fundamentalną bądź techniczną. Ta pierwsza bierze pod uwagę kondycję gospodarki oraz emitenta, a ta druga opiera się na badaniu wcześniejszych wykresów notowań.
Alternatywne giełdy internetowe
GPW nie jest jedynym sposobem inwestowania, gdy myślisz o giełdzie. Spore zyski można wyciągnąć na internetowych platformach, stworzonych do handlu online. I tu nie ograniczasz się wyłącznie do polskiego rynku. Na takich platformach, jak wspomniane na początku eToro i Capital masz dostęp do rynków z całego świata. Tutaj możesz przeczytać naszą szczegółową recenzję eToro, natomiast tutaj zapoznasz się z recenzją Kriptomat.
W co można inwestować?
Możliwości inwestycji jest wiele, a wśród nich takie, których nie znajdziesz na giełdzie papierów wartościowych. Na przykładzie capital.com dostępnych jest kilka rynków:
- towary,
- akcje,
- kryptowaluty,
- indeksy,
- Forex.
Możesz handlować Teslą, Apple, ropą i innymi produktami. Propozycje nie idą w setki, a już w tysiące. Taki wybór sprawia, że można znaleźć swoje miejsce do inwestycji. A dzięki aplikacjom mobilnym robić to w dowolnym momencie.
Szukasz giełdy kryptowalut, przez którą możesz inwestować? Sprawdź nasze porównanie ponad 30 giełd kryptowalut:
Na internetowych giełdach masz do wyboru zarówno inwestycje długoterminowe jak i krótkoterminowe. Dzięki nim inwestowanie jest proste i nie wymaga specjalistycznej wiedzy, a jedynie chęci jej pogłębiania. Dodatkowo na platformach można jeszcze dorobić za polecenie bądź korzystać z promocji- co na GPW nie ma miejsca.
Jak inwestować na giełdzie?
Na początek wystarczy komputer albo nawet smartfon. Platformy finansowe oferują intuicyjne, a zarazem rozbudowane narzędzia do handlu w sieci. Aby zacząć wybieramy platformę, na której będziemy stawiać pierwsze kroki.
Na początek warto zabrać się za przestudiowanie kilku poradników na platformie – a takie przynajmniej znajdziesz na wspomnianych. Zapoznasz się z podstawowymi pojęciami i dowiesz jak skutecznie zarządzać swoim portfelem inwestycyjnym.
W ofercie większości platform do wyboru mamy kilka kont, dla zaawansowanych inwestorów i dla początkujących. Ciekawą opcję proponuje eToro, pod postacią kopiowania najlepszych traderów. Opcja ta umożliwia podglądanie w czasie rzeczywistym najskuteczniejszych inwestorów i powielanie ich działań w tym samym czasie. I co ciekawe za tą funkcję nie ma żadnych dodatkowych opłat. Inwestorzy, którzy są kopiowani, otrzymują wynagrodzenie w ramach programu Popular Inwestor.
Wsparcie dla początkujących inwestorów
Wsparciem jest nie tylko możliwość kopiowania działań skutecznych traderów czy też poradniki i lekcje na platformach dla początkujących, ale też społeczność skupiona wokół platformy. Od innych można się sporo nauczyć, choćby przez śledzenie portfeli, statystyk, współczynnika ryzyka. Ale również przez rozmowy, dzielenie się przemyśleniami i spostrzeżeniami.
Ważne przy wyborze platformy inwestycyjnej, jeśli nie znasz języka angielskiego, jest sprawdzenie czy oferują polskojęzyczne wsparcie.
Jak minimalizować ryzyko?
Każda inwestycja wiąże się z ryzykiem, może poza lokatami bądź pieniędzmi trzymanymi na koncie oszczędnościowym. Natomiast ani jedno, ani drugie nie daje zadowalających zysków. W tym momencie są to kwoty na bardzo niskim poziomie, gdy weźmiemy pod uwagę oszczędności rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych. Inwestycje, które przynoszą widoczne zyski, zawsze wiążą się z ryzykiem. A im większy możliwy zysk, tym najczęściej wyższe ryzyko.
Jest wiele sposobów minimalizowania ryzyka związanego z handlem online. Najlepiej wybierać rynki, które są nam znane, w których się poruszamy. Dzięki temu decyzje będą trafniejsze.
Druga zasada to dywersyfikacja portfela. Nie inwestujemy gotówki w jedną transakcję, a rozkładamy ją na kilka. Poza tym wsparciem są wiadomości z rynków, wskaźniki, narzędzia analityczne oraz wykresy.
Każdy młody inwestor powinien dbać o przyswajanie wiedzy. To ona zwiększa szanse na podejmowanie dobrych decyzji. I na koniec warto jeszcze pamiętać, że giełda nie lubi emocji, a kalkulację na chłodno.
