W tym tekście dowiesz się, co to jest ETF, jakie zalety i wady ma inwestowanie w ETF. Znajdziesz tu również krok po kroku, jak zacząć inwestowanie w ETF, a także jakie są rodzaje ETF-ów?
Inwestowanie w ETF w pigułce
- Fundusz ETF (Exchange Traded Fund) to zbiór akcji lub innych papierów wartościowych, którymi można handlować na giełdzie jak akcjami.
- Ceny akcji ETF zmieniają się przez cały dzień, gdy ETF jest kupowany i sprzedawany; różni się tym od funduszy inwestycyjnych, którymi handluje się tylko raz dziennie po zamknięciu rynku.
- Fundusz ETF może zawierać akcje, obligacje, surowce takie jak złoto lub inne papiery wartościowe. Niektóre fundusze ETF śledzą indeks lub wdrażają inną z góry określoną strategię.
- Zaletami inwestowania w fundusze ETF są niższe koszty w porównaniu z zakupem pojedynczych akcji, ogólnie dobra dywersyfikacja oraz łatwość i prostota inwestowania.
Co to jest ETF?
Na początek warto powiedzieć, co to są ETF‑y? Sama nazwa ETF to skrótowiec, który wziął się od pierwszych liter nazwy Exchange Traded Fund, co w tłumaczeniu na język polski oznacza giełdowy fundusz inwestycyjny.
ETF‑y to więc notowane na giełdzie fundusze, które działają w ten sposób, że naśladują wyniki osiągane przez inne aktywa, grupy aktywów lub określone indeksy giełdowe.
Cechą charakterystyczną przypisywaną ETF-om jest to, że są one notowane na giełdzie papierów wartościowych. Podlegają codziennej wycenie i jako takie mogą być kupowane i sprzedawane dokładnie tak samo, jak w przypadku akcji spółek giełdowych. Ostatecznie, bieżąca wycena danego ETF-a uzależniona jest od zachowania indeksu, koszyka akcji czy innych instrumentów, na które eksponowany jest fundusz ETF.
Inwestycje w ETF‑y polegają na tym, że przekazujesz wybranemu podmiotowi, zajmującemu się zarządzaniem takim funduszem, kapitał, a w zamian otrzymujesz tzw. jednostki uczestnictwa.
Za emisję jednostek w ETF-ach odpowiada fundusz, którego twórcą jest dane Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych – TFI. Jest ono odpowiedzialne również za zagwarantowanie odpowiedniej płynności obrotu na jednostkach ETF-ów. Giełdy w tym celu korzystają z usług animatorów rynku, a ich rolą jest składanie zleceń kupna i sprzedaży na jednostki ETF-ów.
Fundusze giełdowe inwestycyjne ETF działają właściwie w podobny sposób jak pozostałe fundusze inwestycyjne, ale różnica tkwi w tym, że ETF‑y są przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych. Na parkietach giełdowych notowane są udziały w funduszach ETF.
Rodzaje funduszy ETF
Na początek warto poznać różne rodzaje takich funduszy. ETF‑y w odmienny sposób mogą naśladować zachowanie wybranych przez TFI aktywów. Wśród nich należy wymienić:
- ETF‑y replikacji fizycznej – fundusz ETF będzie w takim przypadku naśladować zmiany wartości indeksu giełdowego, ponieważ zarządzające nim TFI będzie nabywać papiery wartościowe wchodzące w skład indeksu w odpowiednich proporcjach i dbać o to, by procentowy udział poszczególnych spółek był utrzymany na prawidłowym poziomie. TFI może też dokonywać dodatkowych transakcji, umożliwiających utrzymanie takiego udziału. Jeśli zarządzający funduszem ETF robią zakup dosłownie wszystkich walorów z indeksu, to mówi się o ETF-ach skonstruowanych na bazie metody pełnej replikacji.
- ETF‑y replikacji syntetycznej – polegają na wykorzystaniu kontraktu swapowego (zabezpieczonego lub nadzabezpieczonego) pomiędzy „dostawcą” funduszu a kontrpartnerem.
- ETF-y typu short – pozwalają na eksponowanie inwestycji na spadki cen określonych aktywów, co przypomina grę krótką na giełdzie. Najlepiej zdecydować się na tego rodzaju inwestycje w ETF‑y, kiedy przewidujesz pogorszenie się koniunktury na wybranym rynku.
Inny podział wyróżnia ETF‑y pod względem tego, jakie aktywa naśladują. Można wymienić:
- Fundusze ETF indeksowe – naśladują indeksy giełdowe, co polega na inwestowaniu przez TFI zarządzającym takim funduszem ETF w te same papiery wartościowe, z których składa się dany indeks giełdowy. Przybierają przy tym te same proporcje dla akcji poszczególnych spółek. Dzięki takiej konstrukcji indeksowy fundusz ETF umożliwia nawet małym inwestorom podejmowanie wspólnych inwestycji, na które każdy pojedynczy inwestor nie mógłby sobie pozwolić, z uwagi na brak wystarczających środków finansowych na ten cel.
- Fundusze konstruowane na podstawie koszyków spółek – TFI samodzielnie tworzy fundusz i jego skład, w celu odzwierciedlenia zachowania indeksu, na jakim się opiera.
- Fundusz ETF wykorzystujący przy budowie portfela wszystkie albo tylko część spółek, które wchodzą w skład portfela, ale jednocześnie w innych proporcjach niż w przypadku indeksu.
Za punkt wyjścia w klasyfikacji funduszy ETF można wziąć instrumenty finansowe, na jakich opierają się ETF‑y. Pod tym względem wyróżnia się:
- ETF na obligacje – odzwierciedlają cenowe zmiany konkretnych obligacji, czyli dłużnych papierów wartościowych.
- ETF na akcje – fundusz inwestujący w wybrany koszyk akcji notowanych na giełdzie.
- ETF na surowce – naśladujący zmianę ceny najważniejszych surowców na rynku, np. złota czy ropy naftowej.
- ETF kryptowalutowy – fundusz bazujący na rynku kryptowalutowym i na wybranych do niego kryptowalutach takich jak Bitcoin czy Litecoin.
Dlaczego warto inwestować w fundusze ETF?
Celem podejmowanej inwestycji, niezależnie od tego, jakie walory są w tym przypadku przez Ciebie wybierane, jest osiągnięcie zysku przy założonym poziomie akceptowalnego ryzyka.
Jak wygląda inwestycja w ETF i czy w ogóle warto się tym zainteresować? Lokując swoje środki w fundusze typu ETF, tak naprawdę zyskujesz dostęp do giełdy, bez potrzeby nabywania akcji notowanych na parkiecie giełdowym spółek. Fundusze ETF są zarządzane pasywnie i mają na celu wypracować możliwie jak najbardziej zbliżony rezultat do wyników rynkowych.
ETF a akcje spółek giełdowych
Czy jednostki uczestnictwa w ETF‑ach należy traktować tak samo jak akcje spółek giełdowych? To zależy. Przede wszystkim ETF to narzędzie inwestycyjne, ale także podmiot zajmujący się emisją własnych akcji, nazywanych jednostkami uczestnictwa. Podlegają one notowaniom na giełdzie papierów wartościowych. Podobnie jak w przypadku akcji spółek giełdowych, jednostki ETF‑ów kupowane przez inwestora powodują, że ma on udział w całkowitych aktywach danego funduszu.
Natomiast z perspektywy zarówno spółki giełdowej, jak i funduszy ETF, pozyskane od uczestników/ graczy giełdowych środki finansowe są gromadzone i inwestowane.
Sam fundusz ETF nie jest uznawany za papier wartościowy, ale co innego, jeśli chodzi o jednostki uczestnictwa w funduszach ETF. One mają już status papierów wartościowych i pod tym względem są podobne do akcji. Certyfikaty inwestycyjne ETF-ów są notowane tak samo jak akcje na giełdzie i podlegają obrotowi. Wycena jednostek ETF odbywa się na bieżąco i ma wysoką płynność.
Występują jednak pewne różnice pomiędzy jednostkami ETF-ów a akcjami. Fundusz ETF nie emituje akcji, ale certyfikaty notowane na giełdzie.
Plusy i minusy inwestowania w ETF
Istnieje wiele cech inwestycji w ETF, które decydują o atrakcyjności tej metody lokowania środków. Sprawdź w poniższej tabeli, jakie czynniki przemawiają za podjęciem inwestycji w ETF? Zwróć uwagę jednocześnie na fakt, że tego rodzaju propozycje nie są wolne od ryzyka, co jest jednym z czynników będących ich wadą.
Zalety ETF‑ów
- Niskie koszty wejścia w inwestycję
- Niskie koszty inwestycji jako takiej
- Prosty sposób na inwestycję w koniunkturę rynkową lub koniunkturę sektorową
- Możliwość skutecznej dywersyfikacji portfela inwestycyjnego
- Stosunkowo mniejsze ryzyko w porównaniu z inwestowaniem w pojedyncze akcje spółek
- Udział w aktywach funduszu
- Możliwość inwestowania bez przeznaczania na ten cel wysokich kwot z własnego kapitału
- Możliwość uzyskania wypłaty zysku do podziału w ramach dywidendy
Wady ETF‑ów
- Ryzyko rynkowe związane z dużymi wahaniami cenowymi indeksów bazowych
- Ryzyko walutowe – dotyczy jedynie funduszy opartych na zagranicznych indeksach
- Ryzyko emitenta – związane z ryzykiem usunięcia funduszu z giełdy
- Aktywnie zarządzane fundusze ETF mają wyższe opłaty
- Fundusze ETF skoncentrowane na jednej branży ograniczają dywersyfikację
Jak inwestować w ETF‑y?
Chcąc rozpocząć inwestowanie w ETF‑y, musisz mieć konto inwestycyjne, założone dla inwestora giełdowego. U wybranego brokera powinieneś otworzyć rachunek inwestycyjny. Pamiętaj, by wybrać takiego, który w swojej ofercie ma ETF‑y.
Kroki
Zdecyduj, które ETFy Cię interesują
ETFy są dostępne dla różnych indeksów, sektorów, surowców, obligacji, itp. Zdecyduj, które z nich najlepiej pasują do Twojego profilu ryzyka i celów inwestycyjnych.
Otwórz konto maklerskie
Aby inwestować w ETFy, musisz mieć konto maklerskie. Możesz to zrobić za pośrednictwem banku, brokera lub bezpośrednio przez dom maklerski.
Zdeponuj pieniądze na swoje konto maklerskie
Przelej na nie środki, które zamierzasz zainwestować. Pamiętaj, że inwestowanie wiąże się z ryzykiem, więc nie inwestuj więcej, niż jesteś w stanie stracić.
Kup ETFy
Znajdź symbol ETF, który Cię interesuje, i zdecyduj, ile jednostek chcesz kupić. Pamiętaj, że niektóre ETFy mogą mieć minimalną kwotę inwestycji.
Zarządzaj swoim portfelem
Z czasem możesz zdecydować się na zakup dodatkowych ETFów, aby dalej dywersyfikować swój portfel, lub sprzedać niektóre, które nie spełniają Twoich oczekiwań.
Gdzie kupić fundusze ETF?
ETF‑y możesz kupić za pośrednictwem wybranego brokera – polskiego lub zagranicznego, za pomocą platform elektronicznych czy aplikacji mobilnych.
Najlepiej wybrać do zakupu jednostek uczestnictwa w funduszach ETF brokera, którego działalność jest nadzorowana przez odpowiednie organy nadzorcze w danym kraju. Możesz inwestować w zagraniczne ETF‑y albo postawić na polskie. Zobacz, jakie masz możliwości w tym zakresie.
Porównanie kont maklerskich
Jeśli zastanawiasz się nad wyborem konta maklerskiego do inwestycji w ETFy, sprawdź nasze porównanie kont maklerskich.
ETF‑y polskie i zagraniczne
ETF‑y są obecne na polskim rynku giełdowym, jak i na zagranicznych giełdach, gdzie jest ich zdecydowanie więcej niż w Polsce. Warto podkreślić, że w całym 2022 roku globalna wartość aktywów, jakie zgromadzone zostały w funduszach typu ETF, przekroczyła zawrotną kwotę 10 bln dolarów amerykańskich. Dla porównania jeszcze w 2020 roku kwota ta wynosiła 6 bln USD, a w 2013 roku – 2,5 bln USD. Świadczy to o dynamicznym rozwoju rynku ETF-ów. Szacuje się, że na świecie, w ramach giełd papierów wartościowych notowanych, jest ponad 5,7 tys. funduszy typu ETF, które oparte są na różnego rodzaju indeksach.
Wśród inwestycji w zagraniczne fundusze ETF warto wymienić:
- ETF na indeks DAC i S&P 500 – fundusz na indeksy największych spółek z rynku niemieckiego i amerykańskiego,
- SPF 500 ETF – fundusz, który inwestuje w koszyk 500 największych amerykańskich spółek i odwzorowuje indeks S&P 500,
- EMIM In ETF – iShares Core MSCI Emerging Markets IMI UCITS – fundusz ETF istniejący od 2014 roku, którego jednostki notowane są na giełdzie w Amsterdamie.
Polskie ETF
Do najważniejszych polskich funduszy typu ETF zalicza się Lyxor ETF WIG20 – pierwszy fundusz typu ETF na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Debiutował on 22 września 2010 roku i opiera się na indeksie 20 największych spółek z warszawskiej giełdy. Oprócz tego na polskiej giełdzie można inwestować w Beta ETF WIG20TR (Total Return), odwzorowujący zmiany wartości indeksu giełdowego WIG20 w czasie.
Jak opodatkowane są zyski z inwestycji w ETF?
Dokonywanie transakcji z udziałem ETF-ów wiąże się z koniecznością rozliczenia zysków z fiskusem. Efekty, czyli zyski lub straty, rozliczasz wspólnie na jednym druku PIT po zakończonym roku podatkowym. Sumę zysków i strat ze wszystkich inwestycji kapitałowych wykazujesz w formularzu PIT-38.
Zgodnie z polskimi przepisami fiskalnymi zysk kapitałowy oraz ewentualne dywidendy z tytułu funduszy ETF obarczone są podatkiem Belki w wysokości 19 proc., czyli podatkiem od zysków kapitałowych.
